Tháng Tám 25, 2023
Chắc hẳn nhựa plastic là chất liệu chẳng còn xa lạ gì với mỗi chúng ta trong cuộc sống hiện nay. Nó được sử dụng trong nhiều ngành nghề khác nhau của cuộc sống. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về nhựa plastic và các tính chất của nó. Cùng chúng tôi tìm hiểu về plastic là gì và những thông tin xoay quanh nhựa plastic ngay dưới đây nhé!
Plastic là gì? Nhựa Plastic là gì?
Plastic là gì? Plastic hay còn được gọi là nhựa plastic, nhựa dẻo được biết đến là một loại polymer tổng hợp hoặc bán tổng hợp, vừa có tính dẻo, dễ đúc lại rất dễ để tạo hình khi ở nhiệt độ áp suất cao. Nhựa plastic có đa dạng các màu sắc khác nhau, được sử dụng tạo nên nhiều dụng cụ đồ vật, vật liệu nhằm phục vụ đời sống con người.
Loại nhựa này được phát minh lần đầu tiên bởi Alexander Parkers năm 1862 và được tạo nên từ 2 thành phần chính là formaldehyde cùng phenol. Cho tới ngày nay đã có nhiều nhà sản xuất, sáng tạo nghiên cứu các thành phần để cho ra đời nhiều loại sản phẩm nhựa plastic mới dựa trên những nền tảng ban đầu này.
Tìm hiểu các tính chất đặc điểm của nhựa Plastic
Đặc tính cơ học
Đặc tính cơ học của nhựa plastic có liên quan trực tiếp tới sự xê dịch hay dễ bị phá vỡ của plastic do sự thay đổi về cơ tính chẳng hạn như tải trọng khác nhau. Tính chất cơ học này cũng phụ thuộc trực tiếp vào nhiệt độ, lực, thời gian tải được áp dụng, ngoài ra cũng bị ảnh hưởng bởi các tia cực tím khi được sử dụng bên ngoài.
Đặc tính nhiệt
Đặc tính nhiệt của nhựa plastic bao gồm khả năng cháy và khả năng chịu nhiệt. Nhựa nhiệt dẻo có hệ số giãn nở nhiệt lớn hơn những vật cùng khả năng cháy. Đồng thời nó có độ dẫn nhiệt nhỏ hơn một số vật liệu khác như kim loại.
Tính chất vật lý
Tính chất vật lý của nhựa plastic là những chỉ số như khả năng hấp thụ độ ẩm, trọng lượng hay chỉ số khúc xạ. Khối lượng riêng của nhựa thường phải phụ thuộc vào mối liên kết các chất polymer hoặc cơ của nhựa và khả năng xử lý nhiệt.
Tính chất hóa học
Nhựa plastic có một đặc tính là chống lại sự ăn mòn, chống được các tình trạng rạn nứt, sứt mẻ hay chống lại được một số thay đổi của môi trường. Khi chất dẻo nhựa tiếp xúc trực tiếp với hóa chất cũng không thấy bị rạn nứt, thay đổi về bên ngoài.
Tính chất điện từ
Tính chất điện từ hay người ta còn thường gọi là từ tính, bao gồm cả tính dẫn điện và khả năng cách điện. Nhựa plastic có khả năng cách điện rất tốt nên được sử dụng trong nhiều ngành nghề khác nhau.
Phân loại nhựa plastic
Trong các sản phẩm nhựa plastic được sử dụng phổ biến hiện nay thì có thể chia nhựa plastic thành 2 loại khác nhau là nhựa nguyên sinh và nhựa có thể tái sinh được.
Nhựa nguyên sinh
Là sản phẩm đã được chế tạo từ dầu mỏ chưa qua sử dụng. Vì thế đây là loại nhựa có độ tinh khiết cao không chứa các chất phụ gia hay tẩy trắng nào cả. Trên thị trường hiện nay nhựa nguyên sinh thường được bán với mức giá khá cao.
Theo các chuyên gia đánh giá nhựa nguyên sinh so với loại nhựa khác khá an toàn nên thường được sử dụng cho các sản phẩm giá trị hoặc cần độ an toàn cao như dược phẩm, ống kim tiêm, các trang thiết bị y tế,…
Nhựa tái sinh
Là một sản phẩm nhựa tái chế từ nhựa nguyên sinh hoặc có thể được tái sinh từ chính nó. Loại nhựa này cần trải qua nhiều công đoạn sản xuất và quy trình khác nhau hơn.
Quan trọng để sản xuất loại nhựa này cần xử lý nguồn nhiên liệu phức tạp hơn từ các sản phẩm cũ tạo ra sản phẩm mới. Tuy nhiên do nguyên liệu có giá rẻ nên giá các sản phẩm từ nhựa nguyên sinh cũng rất rẻ, có độ tinh khiết không cao và an toàn cũng không được đảm bảo như nhựa nguyên sinh.
Nhựa plastic độc không? Ý nghĩa số hiệu trên từng loại nhựa plastic là gì?
Tùy vào từng loại nhựa plastics khác nhau, các thành phần tạo nên nhựa khác nhau mà mức độ độc hại cũng sẽ khác nhau. Đặc biệt mức độ này thường được ký hiệu bằng chữ hay số nằm giữa biểu tượng tái chế để người dùng có thể nhận biết. Dưới đây là 7 ký hiệu nhựa và mức độ an toàn, độc hại của từng loại:
Số 1 – PET
PET là một trong số loại nhựa được sử dụng phổ biến hiện nay, ứng dụng nhiều trong các sản phẩm gia dụng. Chúng thường được dùng để sản xuất các chai nước như nước khoáng, nước sốt, bao bì của các sản phẩm, ống hút,…
Các sản phẩm được ký hiệu nhựa PET chỉ nên được sử dụng 1 lần duy nhất. Nếu như tái sử dụng nhiều lần hơn rất có thể làm tăng nguy cơ hòa tan kim loại nặng có ở trong nhựa từ đó làm thay đổi cấu trúc hóa học và gây nên mất cân bằng hormone trong cơ thể.
Đây cũng là loại nhựa khó làm sạch, khó tái chế. Do đó mà đối với sản phẩm từ nhựa PET nên được sử dụng 1 lần rồi bỏ đi ngay. Nếu như tái sử dụng để đựng các chất lỏng thì nước không được nóng quá 70 độ C nếu không sẽ làm nhựa biến dạng và làm phân giải chất có hại cho sức khỏe. Các chế phẩm từ nhựa nếu như sử dụng trên 10 tháng cũng có thể sinh ra các chất gây ung thư nguy hiểm.
Số 2 – HDP
Đây là loại nhựa thường sử dụng để chế tạo các bình nhựa cứng chẳng hạn như bình để đựng sữa, đựng các chất tẩy rửa, hoặc lọ đựng gia vị. Loại nhựa này không gây nhiều chất động hại, được đánh giá là một trong những loại nhựa khá an toàn. Ngoài ra HDP/HDPE còn được sử dụng để sản xuất túi nhựa, các vật liệu cách điện hay các ống hút bằng nhựa.
Tuy nhiên cũng đã có một vài nghiên cứu nhỏ vào năm 2011 đã chỉ ra rằng hầu hết các sản phẩm nhựa đều có thể sinh ra hóa chất estrogen bao gồm cả HDPE. Mà hóa chất này đang bị nghi ngờ có thể gây ra một số vấn đề về sức khỏe, đặc biệt khi sử dụng với liều thấp, động vật có vú và đang mang thai có thể bị thay đổi cấu trúc tế bào nguy hiểm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Số 3 – PVC
Đặc điểm của loại nhựa này là tính mềm dẻo, thường được sử dụng sản xuất vỏ bọc cho cáp điện, cáp mạng, bao bì thực phẩm, áo mưa, đồ chơi và cả một số sản phẩm khác nữa. Ngoài ra thì nhựa PVC cũng được sử dụng rất phổ biến làm đồ gia dụng và những sản phẩm ở trong xưởng nội thất.
Tuy nhiên trong nhựa PVC có chứa 2 loại hóa chất là DEHP và chì có khả năng thải chất độc khi ở nhiệt độ cao. Những hóa chất này còn có thể gây gián đoạn hệ thống nội tiết của động vật hoang dã, từ đó gây ung thư tinh hoàn, giảm lượng tinh trùng dẫn đến vô sinh ở một số loài động vật có vú.
Vì thế một số nhà khoa học cho rằng nhựa này cũng gây ra một số tác hại tương tự ở người. Chúng ta chỉ nên sử dụng nhựa PVC để đựng đồ ăn dưới 81 độ C.
Số 4 – LDPE
Đây là một loại nhựa có tính dẻo, được dùng phổ biến làm hộp thức ăn đông lạnh, hộp mì,… Loại nhựa này thường không sử dụng được trong môi trường có nhiệt độ cao, vì ở nhiệt độ cao chúng sẽ giải phóng ra các chất độc hại. Tuy nhiên nếu như sử dụng trong nhiệt độ phòng hay nhiệt độ thấp thì nó khá an toàn và có thể tái sử dụng.
Số 5 – PP
Loại nhựa PP này có màu trắng gần như trong suốt. Nhựa có độ bền cao và khả năng chịu nhiệt độ tốt lên đến hơn 100 độ C (quay được cả trong lò vi sóng). Do đó chúng thường được sử dụng làm các cốc mỳ, cốc đựng cà phê,… và có thể tái sử dụng.
Số 6 – PS
Nhựa PS có giá thành khá rẻ ở trên thị trường dùng làm cốc nhựa 1 lần hay hộp thức ăn nhanh. PS có khả năng chịu nhiệt ở mức độ nhất định. Các chuyên gia đã khuyến cáo không nên cho vào lò vi sóng vì nó có thể giải phóng các chất độc hại khi ở trong điều kiện nhiệt độ quá cao. Ngoài ra, nhựa PS còn có chất kiềm mạng nên nên thích hợp đựng thực phẩm trong thời gian dài.
Số 7 – PC
Đây là loại nhựa được đánh giá nguy hiểm nhất khi nó có khả năng gây ung thư cao nhất. Vì thế, nhựa PC chỉ nên được dùng trong công nghiệp sản xuất vỏ điện thoại, máy tính,… không nên sử dụng đựng đồ ăn thức uống. Đây cũng là loại không được chấp nhận tái chế.
Ảnh hưởng tiêu cực nhựa plastic với môi trường
Chính vì sự tiện lợi, giá thành rẻ mà nhựa plastic được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau và con người ngày càng lạm dụng sản xuất một cách tràn lan. Điều này khiến xuất hiện tình trạng rác thải nhựa ở mức báo động.
Thực tế rác thải nhựa là một loại rác thải khó phân hủy nhất trong tự nhiệt. Mỗi loại nhựa khác nhau có số năm phân hủy khác nhau, nhưng nhìn chung đều dài, có thể lên đến hàng trăm hàng nghìn năm. Cụ thể theo báo Môi trường & Đô thị từng thống kê, một chai nhựa được phân hủy sau 450-1000 năm; ống hút, nắp chai phân hủy sau 100-500 năm, bàn chải đánh răng là sau 500 năm,….
Nếu như những rác khó phân hủy này bị các loài động vật ăn phải có thể khiến chúng bị chết dần dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng và gây mất cân bằng tự nhiên. Rác thải nhựa xử lý không đúng cách cũng sẽ gây ra các ảnh hưởng trực tiếp tới môi trường như:
– Khi đốt rác thải nhựa có thể sinh ra chất dioxin, furan gây ô nhiễm không khí và gây ngộ độc, từ đó làm giảm khả năng miễn dịch, gây ung thư, ảnh hưởng nội tiết,… Điều này có thể xảy ra ở cả người và động vật.
– Nếu chôn lấp rác thải nhựa thì có thể khiến đất mấy đi khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng và còn ngăn cản quá trình không khí đi qua đất. Từ đó gây nên tác động xấu cho sự sinh trưởng cây trồng. Hơn nữa chôn lấp rác thải nhựa còn làm ô nhiễm môi trường, đe dọa đến sự sống sinh vật dưới nước.
Bài viết trên đây chúng tôi đã cung cấp cho các bạn đầy đủ thông tin về plastic là gì, các loại nhựa plastic, công dụng cũng như tác hại của chúng. Đồng thời cũng đưa ra được cái nhìn khách quan nhất về vấn đề ô nhiễm môi trường trong rác thải nhựa từ đó có ý thức sử dụng đúng cách, góp phần bảo vệ môi trường.
